กรมอนามัย พร้อมให้ข้อมูลข่าวสารที่มีประโยชน์สำหรับคุณ
สำนักงานคณะกรรมการสุขภาพแห่งชาติ (สช.)ได้แต่งตั้งคณะกรรมการประสานและพัฒนาระบบสุขภาพช่องปากสำหรับประเทศไทยเพื่อดำเนินการขับเคลื่อนงานด้านสุขภาพช่องปาก ตามมติสมัชชาสุขภาพแห่งชาติ (คมส.) เพื่อขับเคลื่อนงานดังกล่าว จึงได้ตั้งคณะอนุกรรมการวิชาการสนับสนุนการประสานและพัฒนาระบบสุขภาพช่องปากสำหรับประเทศไทย ซึ่งมีองค์ประกอบหลายภาคส่วน ทั้ง ทันตแพทย์ที่ทำงานในคณะทันตแพทยศาสตร์ กรมกองต่างๆในกระทรวงสาธารณสุข IHAPP เอกชน และ เครือข่ายต่างๆเพื่อร่วมกันออกแบบ และขับเคลื่อนงานสุขภาพช่องปากให้เป็นระบบ พร้อมทั้งแต่ตั้งคณะทำงานวิชาการเพื่อสนับสนุนการประสานและพัฒนาระบบสุขภาพช่องปากสำหรับประเทศไทย เพิ่มเติม ในการนี้ ทญ. ศศิธร บัณฑิตมหากุล ในบทบาทของคณะทำงาน เข้าร่วมการประชุม คณะทำงานวิชาการสนับสนุนการประสานและพัฒนาระบบสุขภาพช่องปากสำหรับประเทศไทย ครั้งที่ 4 ผ่านระบบ VDO Conference (ZOOM meeting) ในวันที่ 9 กรกฎาคม 2564 โดยมูลนิธิสาธารณสุขแห่งชาติ (มสช.) เป็นหน่วยงานประสานงานในการจัดประชุม ซึ่งมีคณะทำงานเข้าร่วมการประชุม 24 คน
ที่ประชุม ชวนพิจาณากรอบแนวทางการขับเคลื่อนงานเพื่อพัฒนาสุขภาพช่องปากในประเทศไทย เพื่อนำไปสู่ผลลัพธ์ร่วมกัน ตามข้อเสนอกรอบคำถามเพื่อพัฒนาระบบสุขภาพช่องปาก ของ ทพ.กฤษดา เรืองอารีรัตน์ เลขานุการภาคีเพื่อการศึกษาไทย ดังนี้
1. ปัจจุบันประเทศไทยลงทุนกับ oral health อย่างไร เพียงพอหรือไม่
• เมื่อเทียบกับประเทศอื่นแล้วแตกต่างกับประเทศอื่นๆ อย่างไร
• ภาครัฐ และภาคประชาชน จ่ายเงินเพื่อการดูแลสุขภาพช่องปากมากน้อยเพียงไร
2. ระบบ oral health ที่มีอยู่ในปัจจุบันเป็นอย่างไร
• ระบบมีความเป็นธรรมหรือไม่
คนที่มีรายได้น้อยได้เข้าถึงระบบมากน้อยเพียงใด เมื่อเทียบกับคนที่มีรายได้สูง ระบบมีความเป็นธรรมหรือไม่
• ระบบมีประสิทธิภาพและประสิทธิผลเพียงใด
• ประเด็นปัญหาเชิงระบบที่พบ
• โอกาสในการพัฒนา
3. ข้อเสนอเพื่อการพัฒนาระบบควรเป็นอย่างไร
• ควรมีการปรับการลงทุนสำหรับระบบสุขภาพช่องปากหรือไม่ อย่างไร
>> ด้านงบประมาณ
>> ด้านกำลังคน
>> อื่นๆ
• ข้อเสนอเชิงระบบเพื่อแก้ปัญหาตามข้อ 2 เช่น
>> การพัฒนาระบบ Primary care
>> การพัฒนาความร่วมมือภาครัฐเอกชน (Public and private partnership)
>> การพัฒนาระบบการดูแลสุขภาพช่องปากผ่านระบบอิเล็คโทรนิค (E-Oral health)
>> การปรับบทบาทและกำลังคนภาครัฐ
>> ฯลฯ
4. จากข้อเสนอจะมีผลต่อการเปลี่ยนแปลงระบบและสุขภาพช่องปากของประชาชนอย่างไร ใครได้รับประโยชน์บ้าง
โดยอาจจะดูร่วมไปกับการ share vision ไปพร้อมกัน ดังนี้
• ระบบที่ทำให้ประชาชนเป็นเจ้าของสุขภาพช่องปาก ดูแลตนเอง ได้เอง (แปรงฟันและกินน้ำตาลน้อยลง) แม้ว่าประชาชนจะให้ความสำคัญเป็นอันดับท้ายๆ ดังนั้นเราจะต้องบูรณาการ ไปกับระบบสุขภาพเพื่อจะเปลี่ยน วิถีสังคม
• ระบบที่สร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้อให้ประชาชนมีสุขภาพช่องปากที่ดี ผ่านการ advocacy เชิงนโยบายต่างๆ การมี ผลิตภัณฑ์ในการดูแลตนเอง ที่มีคุณภาพ ราคาเป็นธรรม ใช้ ประเด็นสุขภาพช่องปาก ไป สู่การบูรณาการภาพรวม เพื่อขับเคลื่อนสิ่งแวดล้อม (ไม่ต้องสนใจสุขภาพช่องปากก็ได้ แต่ทำให้ง่ายในการ self care)
• ระบบบริการทันตกรรม (ส่งเสริมป้องกัน รักษา) ที่เป็นธรรม (ไม่เหลื่อมล้ำดูแลคนด้อยโอกาส) มีการกระจายเข้าถึงได้ง่าย เป็นสิทธิพื้นฐานที่รัฐต้องจัดให้ ค่าใช้จ่ายที่ สามารถจ่ายได้ (สอดคล้องกับพื้นที่ Responsiveness, Flexible, Sustain ซึ่งจะตามมาถึงเรื่องกำลังคนทันตแพทย์ ทันตาภิบาล หลักสูตร สมรรถนะ การจัดสรร ความคงอยู่ ระบบหลักประกันสุขภาพ ประกันสังคม ข้าราชการ)
• ระบบที่เป็น Data-Driven ใช้ข้อมูลข่าวสาร ข้อมูลด้าน financial (ทันตกรรมไปรวมกับเรื่องอื่นๆ) ใช้ Evidence-based เก็บข้อมูลทั้งภาครัฐและเอกชน มีการวิเคราะห์ข้อมูล
และการแบ่งงานและการเตรียมการนำเสนอแนวทางการดำเนินงานตามประเด็นวิชาการ
- การประเมินการสร้างเสริมสุขภาพในระดับประชากร โดยใช้มาตรการทางสังคม การพัฒนาข้อเสนอการสร้างความรอบรู้ ความตระหนักและพัฒนาศักยภาพในการดูแลสุขภาพช่องปากของประชาชน
- การพัฒนาบริการทันตกรมร่วมภาครัฐ-เอกชน และข้อเสนอระบบงบประมาณแต่ละ Health scheme ที่สนับสนุน Oral Health Promotion& Prevention
- ข้อเสนอการพัฒนากำลังคนเพื่อสนับสนุน Oral Health Promotion& Prevention
- ผลกระทบของปัญหาสุขภาพช่องปากในด้านเศรษฐกิจ และสังคม และการศึกษา Cost –effectiveness ของงานบริการส่งเสริมป้องกันสุขภาพช่องปาก การวิเคราะห์ข้อมูล การประเมินต้นทุน และความคุ้มค่า
- การพัฒนาระบบการดุแลช่องปากด้วย Primary care approach, Value based Healthcare, integrated oral health into health care
