กรมอนามัย พร้อมให้ข้อมูลข่าวสารที่มีประโยชน์สำหรับคุณ
ทพญ.ศศิธร บัณฑิตมหากุล ทันตแพทย์เชี่ยวชาญ ศูนย์อนามัยที่ 11 ตรวจราชการราชการและนิเทศงานกระทรวงสาธารณสุข กรณีปกติรอบที่ 2/2565 เขตสุขภาพที่ 11 จังหวัดภูเก็ต ในวันที่ 14 มิถุนายน 2566 ผ่านระบบการประชุมทางไกล โดยมีผู้รับผิดชอบงานทันตสาธารณสุข สำนักงานสาธารณสุขจังหวัดภูเก็ต โดยมีผู้รับผิดชอบงานทันตสาธารณสุข และงานทันตกรรมโรงพยาบาลทุกแห่ง ในจังหวัดภูเก็ต เข้าร่วมรับการนิเทศ จำนวน 10 คน
ในปีงบประมาณ 2566 มีประเด็นการนิเทศ ที่เกี่ยวข้องกับสุขภาพช่องปาก 3 ประเด็น คือ
1. ประเด็นสุขภาพกลุ่มวัยและการยกระดับบริการผู้สูงอายุ
1.1 หญิงตั้งครรภ์ได้รับการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปาก และขัดทำความสะอาดฟัน (ร้อยละ 50)
1.2 เด็กอายุ 3 ปี ปราศจากฟันผุ (ร้อยละ 75)
1.3 ผู้ที่ได้รับบริการใส่ฟันเทียมและฝังรากฟันเทียม
2. ประเด็น ลดป่วย ลดตาย และการสร้างความมั่นคงทางสุขภาพ (ด้านมะเร็งช่องปาก)
2.1 มีระบบการจัดการ ที่เกี่ยวข้องกับรอยโรคเสี่ยงมะเร็ง และมะเร็งช่องปากในประชาชนอายุ 40 ปี ขึ้นไป ในระดับจังหวัด
2.2 ประชาชน อายุ 40 ปี ขึ้นไป ที่มารับบริการ ได้รับการตรวจคัดกรองรอยโรคในช่องปาก
2.3 จำนวนผู้ที่มีรอยโรคเสี่ยงมะเร็ง และมะเร็งช่องปาก ได้รับการตัดชิ้นเนื้อ (Biopsy) และตรวจทางพยาธิวิทยา
3. ประเด็นติดตาม โครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความ ดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ปีงบประมาณ 2566
3.1 ผู้ต้องขังได้รับการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปาก (ไม่น้อยกว่าร้อยละ 60)
3.2 ผู้ต้องขังได้รับบริการทันตกรรม อย่างน้อย 1 ครั้ง/ปี/คน (ไม่น้อยกว่าร้อยละ 30)
ด้วยบริบทความเป็นเมือง เป็นแหล่งท่องเที่ยวระดับโลก มีจำนวนประชาชนแฝงมาก และเป็นจังหวัดที่มีสถานพยาบาลเอกชนมากมายให้ประชาชนสามารถเลือกใช้บริการตามความต้องการ จึงมีผลต่อการจัดบริการ การจัดการข้อมูล และอื่นๆ ถือเป็นความท้าทายในการจัดบริการสุขภาพของจังหวัดภูเก็ตค่อนข้างมาก ประกอบกับเป็นจังหวัดที่มี รพ.สต. ถ่ายโอนไปยัง อบจ. ในสัดส่วนที่สูง และอยู่ในระหว่างการปรับระบบบริการ จึงเป็นปัจจัยเสริม ร่วมกับปัจจัยภายในของหน่วยบริการที่ส่งผล ให้ผลการดำเนินงานในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ และกลุ่มอื่นๆ ต้องใช้มาตรการ หรือกลวิธีที่แตกต่างจากพื้นที่อื่นๆ พบว่า มีสัดส่วนของการฝากครรภ์ก่อน 12 สัปดาห์ เพียง ร้อยละ 47.20 ส่วนที่เหลือน่าจะเป็นการฝากครรภ์ในสถานบริการเอกชน ส่งผลให้
ได้รับการตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปาก รวมถึงการขัดทำความสะอาดฟันในกลุ่มหญิงตั้งครรภ์ และการจัดบริการทันตกรรมส่งเสริมป้องกัน ในกลุ่มเด็ก 0-2 ปี ค่อนข้างต่ำกว่าค่าเฉลี่ยเขต และประเทศ
ในประเด็นการคัดกรองรอยโรคก่อนมะเร็งช่องปาก และการดูแลผู้ป่วยมะเร็ง ในจังหวัดภูเก็ต มีผลงานคัดกรองรอยโรคก่อนมะเร็งในกลุ่มผู้มีอายุ 40 ปีขึ้นไป ของปีงบประมาณ 2566 ร้อยละ 18.93 (ข้อมูลจากรายงานในระบบ HDC ณ 11 มิถุนายน 2566) และมีแผนการอบรมศักยภาพในการคัดกรองปัจจัยเสี่ยง และรอยโรคก่อนมะเร็งช่องปากเบื้องต้น ให้ อสม. และผู้สูงอายุ ทั้งจังหวัดภูเก็ต ในเดือน มิถุนายน-กรกฎาคม 2566 โดยได้รับงบประมาณสนับสนุนจากองค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต จังหวัดมีระบบการจัดการดูแลผู้ป่วยมะเร็งช่องปากร่วมกับทีมสหวิชาชีพ และกำลังพัฒนาระบบการดูแลต่อเนื่องครบวงจร เพื่อจัดระบบการส่งเสริมป้องกันสุขภาพช่องปาก และเฝ้าระวัง เพื่อลดภาวะแทรกซ้อนภายหลังการฉายรังสีรักษา บริเวณใบหน้าและขากรรไกร นอกจากนี้จังหวัดภูเก็ตยังมีความพร้อมของอุปกรณ์ และครุภัณฑ์ทางการแพทย์ เช่น มี เครื่อง Hyperbaric Oxygen (HBO) และในอนาคตมีแผนจะเป็นหน่วยบริการที่มีศักยภาพในการฉายรังสีรักษาอีกด้วย
งานบริการฟันเทียมทั้งปาก หรือเกือบทั้งปากในกลุ่มผู้มีอายุมากกว่า 40 ปี ขึ้นไป มีผลงานบริหารสูงกว่าค่าป้าหมาย ส่วนงาน รากฟันเทียม มีการดำเนินการไปแล้ว รวมทั้งมีผู้รับบริการขึ้นทะเบียนรอฝังรากเทียมแล้ว และคาดว่าสามารถดำเนินการได้ตามเป้าหมาย ในเวลาที่กำหนด
ในประเด็นติดตาม โครงการราชทัณฑ์ปันสุข ทำความ ดี เพื่อชาติ ศาสน์ กษัตริย์ ทีมทันตสาธารณสุข จังหวัดภูเก็ต มีการดำเนินงานทั้งตรวจคัดกรองสุขภาพช่องปากทุกราย และ ให้บริการทันตกรรมไปแล้ว ร้อยละ 54.05 ซึ่ง รพศ.วชิระ ร่วมกับ รพ.ถลาง และสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดภูเก็ต มีแผนจัดบริการทันตกรรมในเรือนจำเป็นประจำ ภายในเรือนจำมีคลินิกทันตกรรม การติดตั้งระบบระบายอากาศ และยูนิตทันตกรรม ทำให้มีความพร้อมในการจัดบริการทันตกรรม ทำให้สามารถยกระดับคุณภาพการบริการทันตกรรม เพิ่มศักยภาพในการให้บริการที่หลากหลาย และเพิ่มการเข้าถึงบริการในกลุ่มผู้ต้องขังมากขึ้นโดยความร่วมมือของการสนับสนุนงบประมาณจากทุกหน่วยงานที่เกี่ยวข้องทั้งจาก รพ. ถลาง เรือนจำภูเก็ต และการได้รับเงินบริจาค
